مسیر یک تراکنش؛ از کارت در خودپرداز تا پردازش در سوییچ بانکی
توسط: زمانی که کارت بانکی خود را به یک خودپرداز وارد کرده و عملیات برداشت یا انتقال وجه را انجام میدهیم، غالباً این تصور ایجاد میشود که تمام فرآیند در همان لحظه و درون همان دستگاه به پایان میرسد. اما در پشت این تعامل ساده، شبکهای پیچیده از تبادل پیامهای امن، زیرساختهای فنی و سوییچهای بانکی در حال فعالیت است. در این نوشتار، مسیر کامل یک تراکنش خودپرداز را مرحلهبهمرحله دنبال میکنیم.
یک دستگاه خودپرداز از چند بخش کلیدی تشکیل شده است که هر یک نقش مشخصی در فرآیند تراکنش ایفا میکنند. بخش کارتخوان اطلاعات لازم را از روی نوار مغناطیسی یا چیپ EMV کارت بانکی استخراج میکند. صفحه کلید امن وظیفه دریافت رمز عبور کاربر به صورت رمزنگاری شده را بر عهده دارد تا این اطلاعات در طول انتقال غیرقابل خواندن باشد. واحد پرداخت وجه مسئولیت برداشت اسکناس از کشوهای ذخیره و تحویل آن به کاربر را انجام میدهد و واحد صدور رسید، پس از تکمیل تراکنش، رسید کاغذی را چاپ و ارائه میکند. در قلب این سیستم، نرمافزار مدیریت خودپرداز قرار دارد که ارتباط بین دستگاه و سوییچ بانکی را برقرار کرده و جریان تراکنش را هماهنگ میسازد.
سوییچ بانکی را میتوان مرکز پردازش شبکه پرداخت دانست. وظایف اصلی این سیستم عبارتند از: دریافت و تفسیر پیامهای تراکنش، هدایت درخواست به مقصد صحیح، انجام مراحل احراز هویت، بررسی موجودی حساب مرتبط و در نهایت ارسال پاسخ نهایی به دستگاه خودپرداز. به بیان ساده، سوییچ بانکی هسته اصلی پردازش تراکنشهای مالی محسوب میشود.
در ادامه، روند یک برداشت وجه متعارف را گامبهگام بررسی میکنیم. فرآیند با وارد کردن کارت آغاز میشود، جایی که اطلاعات ضروری کارت شامل شماره، تاریخ انقضا و دادههای نوار مغناطیسی خوانده میشود. سپس کاربر رمز عبور خود را در صفحه کلید امن وارد میکند، اطلاعاتی که بلافاصله رمزنگاری میشوند تا حتی برای نرمافزار خودپرداز نیز غیرقابل مشاهده باشند. در گام بعد، پیام تراکنش با قالب استاندارد ISO 8583 برای سوییچ بانکی ارسال میشود.
«از خواندن کارت تا رمزنگاری، از مسیریابی در سوییچ بانکی تا تأیید در شبکه شتاب، دهها پردازش پیچیده و حفاظتشده در پسزمینه رخ میدهد تا در کسری از ثانیه، تجربهای مطمئن برای شما بسازد.»
در سوییچ، مرحله احراز هویت آغاز میشود. این سیستم بررسی میکند که آیا کارت معتبر است، مسدود نشده است، رمز وارد شده صحیح است و آیا تراکنش در محدوده مجاز قرار دارد یا خیر. اگر کارت متعلق به بانک دیگری باشد، سوییچ با شبکه ملی پرداخت (شتاب) ارتباط برقرار میکند تا تراکنش را به بانک صادرکننده کارت هدایت کند. بانک مبدا موجودی حساب مرتبط را بررسی کرده و در صورت کفایت موجودی، دستور پرداخت وجه را صادر میکند.
پس از تأیید نهایی، پیام تأیید تراکنش برای دستگاه خودپرداز ارسال میشود. با دریافت این پیام، واحد پرداخت وجه، اسکناس را تحویل داده و همزمان رسید تراکنش برای کاربر چاپ میشود. در تمام این مراحل، امنیت از طریق مکانیزمهایی مانند رمزنگاری دوطرفه، استفاده از ماژول امنیت سختافزاری (HSM)، انجام بررسیهای پیشرفته ضد تقلب و پایش تراکنشهای غیرعادی تضمین میشود.
